Biżuteria jest integralną częścią naszej codzienności i kultury – od codziennych elementów garderoby, przez symbole ważnych etapów życia, aż po inwestycje i dziedzictwo rodzinne. Niemniej jednak, nie każda biżuteria jest taka sama. Szlachetność metali używanych do jej produkcji znacznie wpływa na wartość, trwałość i estetykę tych drobnych dzieł sztuki. Ale jak można zidentyfikować te cenne metale? Kluczem do tego zagadnienia jest zrozumienie i znajomość prób metali szlachetnych.
Próby metali szlachetnych są znakami stosowanymi do oznaczania czystości metali używanych w biżuterii, szczególnie złota, srebra i platyny. W Polsce i wielu innych krajach europejskich, próby są wymagane przez prawo i muszą być umieszczone na biżuterii przez producenta. Są one zwykle niewielkie, a więc do ich odczytania często potrzebne jest szkło powiększające. Można je znaleźć w różnych miejscach, w zależności od rodzaju i stylu biżuterii.
Złoto – Próby złota mogą być wyrażane w karatach (kt) lub millesimal fineness. W Polsce, próby złota są zazwyczaj oznaczone jako 585, 750, a także 333, 375, 500, 960, i 999, które odpowiadają odpowiednio 8, 9, 12, 14, 18, 23, i 24 karatom. Znaki tych prób mogą być umieszczone w różnych miejscach biżuterii, najczęściej jednak znajdują się one w mniej widocznych miejscach, takich jak wewnętrzna strona obrączki, sztyft kolczyka, lub zapięcie łańcuszka.
Srebro – Srebro jest zazwyczaj oznaczone jako 925, co oznacza 92,5% czystości srebra, znane również jako srebro sterling. Inne próby srebra to 800, 830, 835, 900 i 999, które określają procentową zawartość czystego srebra w stopie. Tak jak w przypadku złota, próby srebra są zwykle umieszczane w mniej widocznych miejscach na biżuterii.
Platyna – Platyna, znana ze swojej trwałości i blado-srebrnego koloru, jest często oznaczana liczbą 950, co oznacza 95% czystości. Czasem spotyka się również próbę 900 (90% platyny) oraz 999 (czysta platyna). Te oznaczenia są często umieszczane na zewnętrznej stronie obrączki lub innego elementu biżuterii.
Należy pamiętać, że niektóre elementy biżuterii mogą nie mieć prób, szczególnie te starsze lub pochodzące spoza Unii Europejskiej, gdzie prawo może być inne. Niemniej jednak, próby są ważnym elementem określania wartości biżuterii i zapewnienia, że otrzymujesz to, za co płacisz.
Jeżeli znaki prób są nieczytelne lub ich brak, a istotne jest dla nas zidentyfikowanie metali szlachetnych, warto skonsultować się z fachowcem lub zdecydować się na profesjonalne badanie. Dzięki nowoczesnym technologiom, takim jak spektroskopia rentgenowska, możliwe jest precyzyjne określenie składu metali.
Pamiętajmy, że znajomość prób metali szlachetnych jest nie tylko kwestią ciekawostki, ale też praktycznej wiedzy, która pozwala nam świadomie dokonywać wyborów, zarówno podczas zakupów, jak i pielęgnacji biżuterii. Niezależnie od tego, czy szukasz idealnego pierścionka zaręczynowego, czy chcesz ocenić wartość starej biżuterii rodzinnej, umiejętność odczytania i zrozumienia prób metali szlachetnych jest nieoceniona.
